Stara Chata

Jakie atrakcje oferuje turystom Kazimierz Dolny? Po pierwsze: Dwa Brzegi! Po drugie: cudowne wąwozy!
A po trzecie: XVIII-wieczną, krytą strzechą Starą Chatę, która do dziś pełni funkcje mieszkalne.

Stara Chata, znana również jako „Chałupa Niezabitowskich”, jest najstarszą drewnianą chatą stojącą na terenie Kazimierza Dolnego. Z powodu swej wartości artystycznej, historycznej i zabytkowej, została zakwalifikowana do grupy zabytków klasy zero.

Kiedy powstała?

Dokładna data powstania Starej Chaty nie jest, niestety, znana. Jednak specjaliści, wskazując na technikę budowy bez użycia piły, szacują jej wzniesienie na okolice 1700 roku. To o czym wiemy na pewno to fakt, że na przełomie XVII/XVIII wieku cała okolica, zwana Dołami Kobiałkowymi, należała do rodziny Kobiałków, i że to z tą rodziną wiąże się historia chałupy. Pierwszy znany nam przodek rodziny Kobiałków przybył tutaj z okolic Krakowa. Kiedy dotarł na Lubelszczyznę, na przedmieściach Kazimierza kupił 90 mórg ziemi i osiedlił się w nowym miejscu wraz z całą swoją rodziną. Wtedy to na Wylągach powstał nieistniejący dziś dworek pana Kobiałko. Natomiast Stara Chata służyła wówczas rodzinie jako schronienie przed pszczołami – rezydentkami dwustu okolicznych uli.

Kolejne pokolenia

Lata mijały, a posiadłość służyła kolejnym pokoleniom. Dziś znamy trochę historię Antoniego, jednego z członków rodziny Kobiałków (ur. w 1825 r.). Wiemy na przykład, że był on też właścicielem spichlerza stojącego przy ulicy Krakowskiej w Kazimierzu Dolnym, przez okolicznych zwanym Spichlerzem Kobiałki. Jednak Antoni zginął w Powstaniu Styczniowym w 1863 roku i po jego śmierci spichlerz został skonfiskowany przez cara. Wtedy też posiadłość przeszła w ręce jego dzieci.
Kiedy dom zamieszkiwała wnuczka Antoniego, Stefania, gospodarstwo wzbogaciło się o kolejne zabudowanie: w siedlisku powstała tzw. Stara Mleczarnia.
W międzyczasie Stefania poślubiła Stanisława Niezabitowskiego z Niezabitowa, z herbu Lubicz. Nieszczęśliwie jednak Stanisław, patriota i bohater walczący o niepodległość Polski, został wzięty do niewoli przez wojsko rosyjskie i zesłany na Syberię. Do domu powrócił już bardzo schorowany, i wkrótce po powrocie umarł.
Majątek został podzielony na ośmioro dzieci Stefanii i Stanisława. W rezultacie Starą Chatę odziedziczył syn, Marian Niezabitowski, który wykupił resztę posesji od swojego rodzeństwa.
W latach 1983-1988 chałupę poddano renowacji, następnie przemieszczono ją w obrębie działki i postawiono na nowych fundamentach.
Obecnie Siedlisko Lubicz należy do jednego z synów Mariana i Marii Niezabitowskich.

Chata dziś

Dzięki podjętym działaniom renowacyjnym ta wiekowa, kryta strzechą chata, przetrwała do dziś. I dziś nie jest jedynie statystką, ani niedostępną atrakcją, czy też tłem dla efektownych wakacyjnych zdjęć. Jesteśmy dumni i szczęśliwi, bo sędziwe wnętrza Starej Chaty nadal są odwiedzane przez pasjonatów historii, natomiast jej pokoje wciąż doskonale służą gościom szukającym w Kazimierzu miejsca do wypoczynku.